* * * ათას რვაას სამოცდაათ ზოლიდან...
[ციკლიდან „პაციფიზმი“]
ათას რვაას სამოცდაათ
ზოლიდან
იმ ადგილას, როგორც ძველი ჭადარი,
აქ ჩამოდგა კონსტანტინოპოლიდან
ენერგიით დატვირთული
თათარი.
მან, რომელმაც მოიარა აფრიკა
გამეტებით,
მარტო თავის თანხლებით
ევროპაში გააშენა ფაბრიკა
უმნიშვნელო
საბრუნავი თანხებით;
მან თუთუნის გემოვნება გაიგო,
მან იცოდა სიგარები გავანის,
ბრაზილიის,
ბორნეოსი, იავის,
მათი გული,
მათი ავან-ჩავანი.
ეს თამბაქო შოკოლადის ფერია
და ამასაც ფერი ადევს თაგვისა,
ბუნებრივი ყველა მშვენიერია
უცხრომელის ღირსი წვის და დაგვისა.
მუშტრების წინ
არა ერთხელ უქია.
ყველაფერზე ჰქონდა.
თავის პათოსი,
ნათელია, მოწითალო, მუქია,
ამას ფერი
უჩანს კოლორადოსი.
ფერად ფოთლით
სიგარას რომ ფარავდა
მან იცოდა მისი ეშხი,
მვნებელი,
ფერი იგი სიმაგრეს დაჰფარავდა,
და არ იყო ძალის მაჩვენებელი
ამბავი კი
თითქო მერე იწყება,
თუთუნისას რომ რჩებოდა
მხილებას,
იწყებოდა მისი დახარისხება,
რაც ითხოვდა მაგარ გამოცდილებას;
თუ ფოთოლი
კიდევ მწარე არ არის,
ის თუთუნი არ იქნება მაგარი,
გაგაბრუებს გემო მისი სიმწარის,
ფაბრიკის კარს
ლუქი გადააკარი!
სიგარაზე რად არისო პატარა
უმნიშვნელო,
მოყვითალო ლაქები,
იმ სხივიდან
მზემ რომ გადაატარა
და ამოსწვა ნამი ზედ დანაგები?
კარგს სიგარას,
ნამეტნავად გავანის,
სწევენ ნელა, ბოლო უგავს მინასა,
ერთბაშად ხომ მიყრუებულ მარანის
ძველი ღვინო, როგორც წყალი
ვინა სვა?
შემდეგ მათი ბზის კოლოფში ჩაწყობა,
ხუთი, ათი, ოცდახუთი და ასი.
მძიმე ბეჭდით
მათი შეურაცხყოფა.
ხარისხის და მოსავალის ბაასზე.
მალე ბაზარს მოევლინა სიგარა
მობრჭყვიალე კოლოფების ბროლებით.
კონტრაბანდი ვინ უარჰყო? მიჰქარა!
თუთუნს ყიდდენ ყალბი ბანდეროლებით.
ყიდდენ თუთუნს
გაცილებით იაფად,
ბრაზილიის პლანტაციად ჩარიცხეს
სურნელებით, გემოვნებით, კიაფით
ყველა იყო -
უმაღლესი ხარისხის.
აიღებდა სიგარის ყუთს თათარი
პერგამენტის ქაღალდებში
გახვევდა.
სულ ცოტა და...
ბანდეროლი მზათ არი,
ეტიკეტს კი ოდნავ შემოახევდა.
შემდეგ ამ ყუთს გამყიდველთან გზავნიდა.
იქ მოგლიჯეს პერგამენტის ქაღალდი.
დარჩა ყუთი და სიგარა თავდიდა,
კონტრაბანდა ექსტრა, ახალთახალი!
ახალია, ბანდეროლი არა აქვს,
უბაჟოა, სწორედ საზღვარგარეთის
უთავბოლოდ ნუ მოჰყვება ლაპარაკს
ვინც არ იცის გემო
ამ სიგარეტის.
ეს თუთუნიც ბორნეოდან მოვიდა,
ამის კიდევ
სამშობლოა-იავა.
ღემედიოს! შენის სიახლოვითა
კონტრაბანდამ ყველა დაანიავა,
პორტსაიდის,
ეგვიპტის და კაირის
ღირსებებზე ლაპარაკი მეტია,
როს თუთუნის კიდევ ნაირ-ნაირის
სამშობლო და კერა
აფხაზეთია.
თათარს გული.
სხვამ რამ უნდა გაუთბოს?
თვის სიგარას, ეხლა საქმე ისთეა,
თავს შეაკლავს და არავის დაუთმობს
ფაბრიკა აქვს, მხნეა,
პაციფისტია!
[1930]