დღიური-118 - 1938 წელი
ლექსები 1917 წლის შესახებ:
1. ეპოქა იშვა და გაიზარდა.
2. ეს ლექსი...
3. გემი დალანდი.
იმპერიალისტური ომი (ეპოქიდან).
ჯავახიშვილი. დირექტორი.
იმპერიალისტური ომი
(„ეპოქიდან“)
*
მაგრამ ჩუმად, ო, ეს რაა
მწარე, ძნელზე ძნელი
გაილანდა ათასცხრაას
მეთოთხმეტე წელი.
*
აქ კი სახლის წინ რამ მიდის
კედელზე შუქად,
ლურჯ ხაზებად და ტბებად ჰკიდია
ევროპის რუქა.
*
ჯარისკაცები თითო-თითო ამოდიან ტრანშეებიდან.
დახეულები. ისინი საუბრობენ.
*
ჯარისკაცი საგუშაგოზე სწერს წერილს.
*
ვიღაც გულაღმა წევს და მღერის:
გათენდი თუ გათენდები.
*
კოჭლობს.
*
საბნების ნაცვლად ნიკოლოზის ბაირაღები.
*
ზარბაზნების რომ ატყდა ქუხილი.
*
ომში გაწვევა. წასვლა სოფლიდან.
*
ჯარისკაცები მღერიან.
*
დედა დაეძებს ტრანშეებში შვილს.
*
1. დიდი საპლაკატო ქაღალდი - 55 ცალი.
2. რვეულები ქართველი მწერლებით - 11 ცალი.
სურათები კარდონზე - [23] 27.
შპალერის ქ. - 28.
საგურამოს სურათები გასაკ. - 40. 95.
*
Здравствуйте тов. Пищик.
Недавно я виделся с директором „Сакцигни“ с тов. Тевзадзе.
Он мне сказал, что закупит все издание, или, в любом количестве моей книги изданной в Абхазии. Для этого нужно официальное предложение Абгиза, как все это полагается, вы знаете. Официально предложите, значит, Сакцигни, чтобы они приобрели эту книгу. И счет.
Это нужно срочно, в Тифлисе интересуются этой книгой, а в магазинах нет.
Надеюсь, что они скоро появятся на витринах здешних книжных магазинов.
56-66.
Ул. Камо 40.
მომართვა და წიგნი.
Общее прим.
Кроме этого у меня нет этой книги.
Наложенным плат. экземпляров 30.
ექსპონატები წიგნისთვის „ეპოქა“
15 ოკტ., 1938.
I. დეგელატს კომინტერის მე-VI კონგრესისას - მარჯორი პოლიტს და თორმეტ დელეგატს და სხვ.
II. მებრძოლ დროშასთან ელავს კალამი,
ეს ათი წელი, ათი აგური,
დამკვიდრდეს როგორც ძმური სალამი,
მხურვალე, მხნე და ამხანაგური. (5).
III. მრავალმა წელმა გაასწრო ჩარჩოს,
დრო ისევ ცდილობს ძალთა მოკრებას.
ინდუსტრიალურ ალს გაუმარჯოს
და პროლეტარულ აბობოქრებას! (6).
IV. ხელოვნებათა არმია! ჩქარი
ეპოქის გვერდით იარე, წადი.
თუ დღეს რამ არი გაუგებარი,
ხვალ ნათელივით იქნება ცხადი. (6).
V. ...და მილიონთა მძლეთა მძლეობა
კილოვატებში გაეშვა ისრად.
პასუხის გება, მოვალეობა
......................... მას დაეკისრა. (28).
VI. მაგრამ როდესაც შენდება მხარე...
და სხვა. (28).
VII. დროა კულტურის რევოლიუციის?
ყოველი ლექსი ამნაირ ხმაში
ის მომენტია, როდესაც სიტყვას
უნდა ფარავდეს მქუხარე ტაში. (29).
VIII. საღამო ხანად, მთაწმინდას რომ დაფარავს ნისლი. (30).
IX. ღვიძავს რკინისგზის სახელოსნოებს. (35).
X. ნანა ინდუსტრიალური. (37).
XI. პოეტი და მასსა:
შენს მოწოდებას, შენს სიმთა ჟღერას. (40).
XII. ბოლი სახურავებზე. (41).
XIII. უძლეველი არმია. (42).
XIV. მჭედლების ქუჩაზე:
გრგვინვა, გრიალი, რეკვა, ტეხილი,
ელვა, ქურაზე მაჯა მაგარი,
ფოლადი, რკინა გადაგრეხილი,
გადააბრუნე, ასწი, დაჰკარი! (43).
XV. ქარხნის ლანდების დაგადგა რიგი
სულ შავი, როგორც ეშმაკის ხარო,
ბევრი გინახავს, ამნაირი კი
დრო არ გიგრძვნია არასდროს, მტკვარო. (43).
ქოხი მტკვრის პირად. (43).
XVI. გაშლილო ველო, ტყვიებო კოხის,
რაა წამება თქვენთან იობის?
აქ საიდუმლო პატარა ქოხის
საიდუმლოა კაცობრიობის.
(სტალინის სახ. სტამბა)
XVII. ძლიერია ჩანგის ხმაზე
ბევრის წრფელი ღამეთ თევა
და იდუმალ სიმღერაზე
სულის ცეცხლად გადაქცევა. (45).
XVIII. რატაციონის მანქანა გრგვინავს... (45).
XIX. ... და უბოლოოდ მიჰქრის,
როგორც გაშვება ქორის,
მწარე გათიშვა ფიქრის
და სინამდვილეს შორის! (46).
XX. რა საჭიროა ნანა,
ან მოგონება ხშირი?
დღეს თანასწორად დგანან
მზე, პოეტი და გმირი. (46).
XXI. გამორკვეულად მიდის
მოსაგონებლად მწარე
გამოურკვეველ ბინდის
და მისტიციზმის მხარე.
XXII. კვლავ მიხარია ძველი კორდიდან
რიონის ზვირთთა თვალის დევნება. (გვ. 48).
(რიონგესის მშენებლობა)
XXIII. სიცოცხლე, დიაღ, სიცოცხლე გვინდა,
სიცოცხლე გვინდა ასი, ათასი,
შორი ალპების წყაროზე წმინდა,
სამხრეთის მზეზე უდიადესი. (50).
XXIV. მიდამოებო, ეს ოცნება
თქვენი ნერგია. (53).
ზაჰესი
XXV. მეტეხის იქით ცა, ჰა, ნათლდება. (56).
XXVI. უღრუბლო მყინვარზე ტურისტები. (56).
XXVII. სალამი, მთებო, ტოტებ გაშლილო. (56).
XXVIII. ასრულდა ბევრი, რასაც ველოდით. (57).
ინტერნაციონალი
XXIX. საღამო. ყაზიბეგის ჭაღარა. (57).
XXX. პატარა ქალი სასხლავით ხელში. (58).
XXXI. ამ დროს იმისი მთელი არსება. (58).
XXXII. ძრწოდე, სამყარო. (59).
XXXIII. კლდეებს ამტვრევენ. (61).
XXXIV. საღამო შემოდგომისა. (65).
XXXV. ორი ყურძენი შემოდგომისა. (65)
(კოლმ.)
XXXVI. უცქერ დიზელებს... (68).
XXXVII. დასძარ, დროა, ინჟენერო...
სადაც წინად ტყე იყო დაბურული. (68).
XXXVIII. წყალს გადაშვებულს ტბიდან ანაზდათ. (69).
XXXIX. უცებ გაცოცხლდა ირგვლივ ყოველი. (69).
XXXX. შესვენებული მანქანა. (70).
XXXXI. პროჟეკტორი. (72).
XXXXII. რადიოსა და ელეკტრ. ხანა. (72).
XXXXIII. ვერა, ბუნებავ, ენა ვერ ხატავს. (73).
XXXXIV. ის ინდოეთი, საქართველო. (74).
(ეროვნ. საკ.)
XXXXV. ხავსი ედება კოშკებს უძველესს. (75).
XXXXVI. აღმოსავლეთი გვჭ. (75).
(ეროვნ. საკ.)
XXXXVII. ღრმა სიყვარული შრომის. (76).
XXXXVIII. იყო ნისლი ზღვაზე. (78).
XXXXIX. ტროპიკულ ხეებს შავი ზღვის პირად. (79).
(კოლხიდა)
XXXXX. კავკასიონი. (79).
XXXXXI. მღელვარე ზღვა. (80).
XXXXXII. გუშინ ქარმა და გრიგალმა. (81).
(ელეკტროფიკაცია)
XXXXXIII. როცა დაღამდა - გადადაღავდა. (82).
XXXXXIV. მაინც ვიცი. (83).
XXXXXV. განთიადისა პირველი ალი ნარიყალ. (83).
(ელეკტრ.)
XXXXXVI. უკანასკნ. (84).
(ელეკტრ.)
XXXXXVII. რა ჩრდილი ჰაეროპლანის. (84).
XXXXXVIII. სამხედრო გზაზე.
ახალ ეპოქის ვარ. (85).
XXXXXIX. მშვენიერება ეს მანქანაა. (88).
XXXXXX. ცხრაას ჩვიდმეტი. (89).
XXXXXXI. ორკესტრი მღერის ინტერ. (90).
XXXXXXII. ამ ჰიმნმა დასძრა სასახლეები. (90).
XXXXXXIII. მტკიცე რაზმები იაკობინელთა. (90).
XXXXX. სცენა პარიზის საშ. (90).
XX. ფრანკო-პრუსსიის მძვ. ომი. (91).
XX. აი, პარიზის რიგები. (91).
XX. ლუი რუ. (91).
XX. კისკისი ისმის. (91).
XX. ლუი რუს ახსოვს 88-დან. (91).
XX. ლუი რუ იღებს ხელში იარაღს. (91).
XX. ის მოკლულ იქნა. შვილ. (91).
XX. რუსი ჟანდარმი. (92).
XX. და ალექსეი პეშკ. (92).
XX. და ციხეები, გამოძიება. (92).
XX. გადასახლება, რბევა, კატორღა. (92).
XX. არალეგ. სტ. (92).
XX. პრესნის ბარიკ. (92).
XX. ცხრაას ჩვიდმეტი. (92).
XX. დიდი კულტ. (92).
XX. თქვენ მარტო. (92).
XX. წადით პირდაპირ. (93).
XX. ვინაც შესძლო. (93).
XX. სამოქალაქო ომის პერ. (93).
XX. მსხვერპლს კი. (94).
XX. ინტერნაც. (94).
XX. დიდი ხანია. (94).
სემინარია
XX. ო, ამერიკა. (95).
XX. დაატრიალეთ. (95).
XX. ქალაქს აღვიძებს. (95).
XX. მინდორს ედება გლეხი. (95).
XX. აზრმაც დაიწყოს. (96).
XX. ტეოდორ ნეტტე. (96).
XX. მაგრამ შორს ლურჯი გამოჩნდა მთები. (96).
XX. ნავი ზღვაზე. (96).
XX. ზღვის ფრინველ. (96).
XX. ქალაქი წყალში. (99).
XX. ზაჰესი. (99).
XX. ჩვენ პოეტები. (100).
XX. ვიყავ ბრძოლის და ერის. (101).
XX. და ფაბრიკანტი ძელქვა. (101).
XX. მე ეკლესია ვიყავ. (101).
XX. მე ადამიანი მერქვა. (101).
XX. რენტგენი. (101).
XX. ბოძთან ტრამვაის უცდიდა. (102).
XX. არტილერია. (103).
XX. ტრანშეები. (103).
XX. ცხენოსანთა ჯარი. (103).
XX. ჯავშნის გმირებო. (104).
XX. ავიატორო, გამბედავო ესკად. (104).
XX. ინჟინერებო. (105).
XX. დივიზიებო, კორპუსებო! (105).
XX. რადიო, ფოსტა. (105).
XX. ტელეგრაფი. (105).
XX. მორზეს ანბანი. (105).
XX. გუშინ რა ცეცხლი სწვავდა ქუთაისს. (106).
XX. სხვა ქვეყანაში 18 საათ. (107).
XX. ცეცხლის სახმილი გამ. (107).
XX. ვიპოვეთ გზები. (107).
XX. ძველო ქვეყანა. (112).
XX. როგორც მინდვრ. (113).
პიონერი.
რადიო.
XX. შენდება ზაჰესი. (116).
XX. მეურმეს გზაზე [კოლეკტივები] ტრაკტორ. (117).
XX. რადიოს ფრთებით დაჰქრის. (118).
XX. ღამის ქალაქი.
ტრამვაები, ეტლები. (119).
XX. კისკისებს სკოლის მოაჯირთან. (119).
XX. ყური დაუგდე ქარხნების გუგუნს. (121).
XX. წარსულს გუნდ-გუნდად. (121).
(შრომა)
XX. ელეკტროსადგურს აშუქებს მთვარე. (121).
XX. თესავს და თესავს. (122).
(კომბაინი)
XX. აღმოვაჩინეთ ახალი მხარე.
სიმღერათ ამშენებლობა! (125).
XX. ჩანგის სიმებო... (125).
XX. ტბის ბროლება ელექტრონის. (126).
XX. გრიგალმა გადაიარა. (126).
(დამთავრება სამ. ომის)
XX. აფრიალებულ ყორნების გუნდი. (127).
(დენიკინი, ვრ.)
XX. ძირს, ძირს სიბნელე. (127).
XX. დაე, შეებას მკაცრად ჯარი ჯარს. (128).
(თავდაცვითი თემა)
XX. არხევს ახალი სიცოცხლის აკვანს. (128).
XX. დღემდე შენ თუმცა გქონდა. (129).
(ყოფა-ცხოვრება)
XX. შრომით ისევ. (131).
XX. იქ, სადაც მთანი. (132).
(რიონჰესი)
XX. კარგია შრომა ახალგაზრდული. (135).
X. ბარიკადებზე იბრძოდა ქალი. (136).
X. ისტუმრებს შვილს. (138).
X. მეხუთე დღეა, რაც იბრძვის. (138).
X. ყველგან დირიჟორი არის ინჟენერი.
არტეზიანები. რკინის გზები. ინდუსტრ. (145).
X. ჰაეროპლანები, ავტომობილები, ასფალტი, ტრამვაი, ტურბინები, რესსორები, მაღაროები, ქიმიური ფენა, ბორბლები. (146).
(ინდუსტრ.)
X. გზა ახალახალ გადამთოვრების
გაიხსნის ღილებს,
ჩემი სალამი ახალ ცხოვრების
ხეს და ხეხილებს. (147).
X. სდგანან მშენებლები, როგორც ქვა პიტალო,
არის ანგარიში მაღალ სართულებით,
მოსჩქეფს ზაჰესიდან ალი მოწითალო,
ბინდში გატანილი მწყობრი მავთულებით. (147).
(ზაჰესი)
X. იქ, სად ცემენტის არის ბუდობი. (148).
(კასპში)
X. და აწყობს მხოლოდ ერთი ფ.,
რომლის აგება მომავალს მარ. (149).
([აბრეშ.] მაუდის)
X. ბატარეები ელეკტრონის, რეკლამა ელექტრონით, ვენტილიატორი, დინამოები, გენერატორთა სადგურები, ბუკი, სირენა, უმძიმესი ძრავები, რკინისგზებისთვის, ტრამვაებისთვის. ყველგან გაისმის ელექტრ. ზარის წკარუნი. კაბელები, კამესტანი, ელეკტროონკანები, მექნიკური საზომები, ხელსაწყოები, ლიფტები, საკონტროლო აპარატები. ბოძების ჩუმი დაფიქრება. ელეკტრო-ღუმელი, ელექტროთეატრი, ელექტროსაათი, ელეკტ. ტრანსფორმატორი, ელექტროლინზა, ელეკტრომედიკი, ელეკტროუთო. (149).
X. სად დაუხოცავთ ამდენი ვეფხვი,
სად აქვთ ამდენი საღებავები? (152).
X. ახალი ვეფხვის ტყაოსანი. (152).
X. მანდარინის და ჩაის ბაღები. (152).
(ჩინელი მძინარე)
X. შევედით. მაღაროში მუშები. (153).
X. მზე ქარხანაში. (154).
X. ტფილისი, თერგი, არაგვი,
კავკასიის მთები, თემურლანგი. (154).
X. იგი ვაჟკაცი ქალს უნდა უჯდეს. (157).
X. გაწოლილა მხარე ლეკის
და შრიალი ისმის ყანის.
ყაზიბეგი, დაღესტნის მთები,
თერგი, დარიალი. (158).
X. ოჰ, დაჰკარი ჩაქუჩს. (159).
X. იალქანი ქარის პირდაპირ. (159).
X. ვერავინ შესძლებს ამ სტ. (161).
(ეროვნება)
X. სიმღერა მუშებისა:
ჩვენ არავის ვეკრთ. (167).
X. როგორც ცხენოსანთა ჯარი. (167).
(სამხედრო)
X. მოიგონე ძველი მერანი. (168).
X. ის დროება სიზმარივით წავიდა. (169).
(მოხეტე ბავშვი)
X. ძველის ძველი ფეოდალი
მეფეთ შთამომ. (169).
(ცხენზე)
X. ასოთამწყობის ამბავი.
X. დრო რამდენნაირს. (177).
X. მარსზე ლაპარაკობენ ქართულად. (179).
X. საქართველო მსოფლიოში შესვლით. (181).
X. დედის ღიმილი. (186).
X. განახლებული სოფელი. (186).
X. ლიტვინოვი. (188).
X. ჯეკ ლონდონი. (171).
X. იყბედონ. (190).
X. შულგინი, დღეებს. (192).
X. ეხლაც თვალწინ ცხრაას ხუთია. (193).
X. არწივების თავდასხმა ჰაეროპლანზე. (199).
X. ყაზიბეგი, ილ. ჭავჭავაძე, დავით კლდიაშვილი. (201).
X. რადიო, კინო, გაზეთ. სოფლად. (201).
X. ბათუმის მზე. (202).
X. მიქელანჯელო, მთები. (207).
X. როცა ტფილისში და ავჭალაში. (208).
X. ახალი დროის არგონავ. (208).
X. იმისი ნავთი, ქვანახშირი, ოქრო, ჰაერი. (209).
X. ბეხტერევი. (209).
X. მე ვოცნებობ ახალ საქართველოზე,
ამ მინდვრებზე, ხვალ რომ დაიბადება. (211).
X. ახალი მამა და ძველი შვილი. (211).
X. პროპელერი. (212).
X. ევროპა ვერცხლით,
თუ არ სწვდი. (213).
X. ორი პირისპირ. (214).
X. მეტეორიტის. (215).
X. ეპოქის დასასრული (215).
195 ილიუსტ. ეპოქისთვის.
* * *
შენ [მდიდარი] [ღარიბი არ] უბინო იყავი,
გზრდიდა მხოლოდ ბუნება,
არ იცოდი, რა იყო
სითბო და ფუფუნება.
ბავშობიდან ყოველ წამს
თავზე გადგა სიკვდილი,
სიღარიბის მარადი
ლანდი სახე-მიხდილი.
თან დაგდევდა შიმშილი
და მერე რანაირი -
ღვინით, მწარე ლოთობით
მოშხამული ჰაერი.
ადრე დამიწებულო
ოცნებაო ცისფერო,
სიყვარულიც ხომ შენთვის
იყო საბედისწერო.
მან გულსა და გონებას
[ადრე მისცა] გაუთხარა სამარე,
გპატრონობდენ ქურდები,
ცივი და მომთაბარე.
ისინი ყველაფერში
იმარჯვებენ ნაჯახებს,
შენ კი არა - ოჯახებს
მიუსევენ ყაჩაღებს.
ამოსწყვეტენ მხეცურად,
[არის] იყო ძარცვა-აკლება
და კვლავ სარდაფებიდან
[არღნის] ტანჯვის ხმა იკლაკნება.
*
სიმღერა. ჩვ.
ტფილისი. სტავროპოლის ქ. №3. სოსო დაროშვილი.
1938