დღიური-78 - 1933 წელი
[Нет плохих и хороших заводов, фабрик и учреждений - есть плохие и хорошие руководители!].
[არ არის ცუდი და კარგი ქარხანა, ფაბრიკა, დაწესებულება - არიან ცუდი და კარგი ხელმძღვანელები].
[ვინ სთქვა ქარხანა ცუდი და კარგი]
ვინ სთქვა ფაბრიკა ცუდი [და] ან კარგი,
ვის რათ სჭირდება [ენით] უქმად ნაქარგი?
არ შეიძლება ასე მსჯელობა!
[საჭირო] არც კარგი ბარგი, [ზედმეტი] არც ცუდი ბარგი...
არსებობს მხოლოდ ცუდი და კარგი ხელმძღვანელობა.
*
Грузин.
პეტროპავლოვის ციხე.
უმაღლეს მწერვალთა ღრუბელო.
მე-16 დივიზია.
ცაზე ლეგიონი სცურავს.
*
123 б. I-ლის V რიგამდე - 5 р. - 615.
135 б. V-დან X-რიგამდე - 4 р. - 540.
120 б. X-დან XV-მდე - 3 р. - 360.
40 б. XV-დან XVII-მდე - 2 მ. - 80.
11 б. XVII-დან (ერთი) - 1 მ. - 11.
435 б. 1612.
*
16 пунктов - по 100 р.
28 - 84 р. განსახკომი. 5 - 25. 113 მან.
17 ბილეთი 3 მანეთია. გორისპოლკომი.
20 - 40 р. [140 р.] საქპურტრესტი.
6 გვერდი - დიდი წიგნიდან. 6 გვერდი - ჯონ რიდი. 11 გვერ. - რევ. საქართვ. 6 გვ. - პაციფიზმი. 33 გვ. - ეპოქა. 5 გვ. - არტ. ყვავილები.
67 გვ. 7 კლიშე.
ახალი ლექსი - 32.
წითელ არმიას.
На 140 - 40 б. სახკვების ტრესტი. მადლენა მოსეშვილი.
*
რამდენი დაიღუპა.
პეტრეპავლოვის ციხე
შეწუხდა და თქვა: რაა ამაში?
ერთი ბნელი დგას, როგორც ნაღველი.
რაც იქნეს, შევალ ამ აკლდამაში,
ვერ წავალ მისი მე უნახველი.
[მხარით მიაწვა] შევალო, ეს სთქვა, და შემავალი,
შეაღო კარი [ამ] მტკიცე განზრახვით[ა].
ერთი ბნელი სდგა, რომ კაცის თვალი,
პირველად ვერას დაინახვიდა.
ის დღე და ღამე იარა. [ასე.]
*
1 იანვ.
საქვაჭრობა: 10 - 3 მანეთიანი. 10 - 2 მანეთიანი.
23 /საღამოზე: 10 ბილეთი (სამმანეთიანი). 3 მ. (30 р.).
23 მანეთის სობესი.
ჩარხი. არხი. პლუტარხი. დასამარხი. მონარხი. ბარგი-ბარხი. ნამარხვი.
* * *
ნინას ჰყავდა ერთი შაშვი,
[გალიაში მჯდომარე]
ერთადერთი დობილი.
მუდამ ცრემლში, მუდამ შავში,
მუდამ ფიქრში მყოფელი.
როს გალიის ვიწრო მინას
მოხვდა რკინა უხეში,
გაუფრინდა შაშვი ნინას,
ერთად ერთი ნუგეში.
[აი, მოდგმა] მოხდა საქმე: საკვირველი:
რკინის კარის გაღება!
ერთი იყო და ფრინველის
ლაღად აჭახჭახება:
„ნურავის ნუ ეგონება,
გალიის ბჭე სვიანი.
როგორც ჩიტის დამონება,
ისე ადამიანის“.
გ. ტ.
ფიქრები ქართული მუსიკის შესახებ
მსუბუქი ვარ, როგორც შორი,
ალისფერი ღრუბელი:
მე მესმის მუსიკა, ქართული მუსიკა.
ქართული მუსიკის ახალი ნაკადი,
ანკარა ნაკადი, ჩუხჩუხა ნაკადი,
ქვევიდან ქვებზე რომ გადადის მუსიკა,
მე ვპოვე მუსიკის ახალი შედევრი,
ეს არის დღეს ჩემთვის ნაბიჯი წინ,
ახალი და მტკიცე და სწორი ნაბიჯი.
ვარ თავისუფალი: [ფეხთაგან] ვიშორებ
საშინელ ბორკილებს, რომელიც მე თვითონ
დავიდე ფეხებზე ოდესმე, სულელმა!
მაგრამ მე დავსძლიე თავისი თავი,
მე გავიმარჯვე საკუთარ თავზე.
ეს არის დღეს ჩემთვის ნაბიჯი წინ,
ახალზე ახალი და მტკიცე ნაბიჯი.
რევოლიუციონური ნაბიჯი წინ!
მე მქონდა ბრძოლები და ვისაც ვებრძოდი,
მე მგვანდენ ცოტათი...
დიდი ოპერის თეატრ. [ვერდის.]
სამხედრო მუსიკა.
* * *
[მყინვარზე შთენილო], [მშობლიურ] უმაღლეს მწერვალთა, მსუბუქო ღრუბელო,
შენ, როგორც კლდეებზე მერანი უბელო,
მიგაფრენს მუსიკის [ახალი] მღელვარე ნაკადი,
[ანკარა] <ნაცნობი> ქარის ხმა, [ცისფერი ლაქატი], ნამქერის ღაღადი.
ეს შენ ხარ, ჩემს სმენას რიტმას რომ უზიდავ,
შენ, მუდამ [სპეტაკო ქართულო] სათუთო, მაღალო მუსიკავ.
რა გრძნობა მომესმის, რა ცეცხლი, რა ნიჭი,
ეს არის დღეს ჩემთვის ახალი ნაბიჯი.
ქარბუქი, ნიავი, ხანძარი თუ შუქი,
უნდა [დღეს] შენ გბაძავდეს და იყოს მსუბუქი.
რევოლიუციონური საქართველო.
*
და მეთექვსმეტე დღეს დივიზია
ატარებს, როგორც დროშას, მის სახელს.
„ცეცხლში და წყალში წითელი ჯარი
რომ გაჰყოლოდა მზად იყო“ (პრავდა).
მისი ხსოვნისა და სახელობის
დღეს მეთექვსმეტე გვაქვს დივიზია.
იყო [ის] ჩვენთან და [ჩვენთან]
[დღეს ის მებრძოლი ჩვენთან] არ არი.
[წითელი ჯარი] ცივი [იყვნენ მზად]
უყვარდათ იგი, [როცა] მედგარი,
[მუდამ] [მასთან მზად იყო წითელი] ჯარი
[მას გაჰყოლოდა ცეცხლში და წყალში]
მზად იყო, როგორც აღნიშნავს „პრავდა“.
ცეცხლში და წყალში წითელი ჯარი
მზად იყო, როგორც აღნიშნავს „პრავდა“.
[ამხ. კიკვიძის სახელობის მე-16 მსროლელი დივიზია]
[„წითელარმიელებს იგი უყვარდათ და მზად იყვნენ,
მიყოლოდენ მას ცეცხლსა და წყალში“
(„პრავდა“, №6, 12/I-1921 წ. და №107, 16/V, 1922 წ.)]
მე-16 მსროლელი დივიზია
[უმცროსი იყო] უმცროსმა ჩემზე მხოლოდ ორი წლით,
[მაგრამ დროს] ცხოვრებას ადრე კვალი უძია -
როცა [ჰკითხავენ] ვკითხავდით: საით, რომელ გზით?
ამბობდა: სადაც რევოლიუცია!
[ის მაშინ იყო მაქსიმალისტი]
[იგი] როცა თებერვლის რევოლიუციამ
[დაიხსნა ციხით, მან განაცხადა:
მივდივარ ფრონტზე, სადაც ფუძეა,]
მებრძოლს გაუღო ციხის კარები;
[გაუშვა] ფრონტზე: [იგი] თან სთქვა, ფუძეა,
რომელსაც მტკიცედ დავემყარები.
[ხან] [და] ჯერ თავმჯდომარე დივკომიტეტის,
[ხან ორატორი] შემდეგ ოქტომბრის ბრძმედილი რაზმით,
[ხან იგი] [მედგრად ოქტომბრის] სამოქალაქო გრიგალში შედის
[როგორც პოეტი და მეომარი]
[მედგარი] [მოქმედი] [ბრძოლის] ჯერარსმენილი ენტუზიაზმით.
[სულ] [და ფრონტი სამხრეთ-დასავლეთისა,
[თავის სამხედრო რევკომის წევრზე]
სულით და გულით მას შეეთვისა,
როგორც რევკომის [მოქმედ] წევრს [უსაყვარლესს] უძვირფასესს].
[როცა] [წითელი ჯარიм [სდგებოდა] შექმნის [ხანაში]
[სანამ წითელ ჯარს შექმნიდენ]
[მოხალისეთა [შეჰქმნა მან მედგარი] მას ჰყავდა რაზმი]
გერმანელებსა და პეტლიურას
ურტყამდა [მძაფრი] ბრძოლის ენტუზიაზმი
მებრძოლი რაზმი მოხალისეთა].
ბრესტის ზავს შემდეგ...
[და აღარ არის] [იყო ჩვენთან და ჩვენთან არ არი]
როგორ უყვარდათ! აწ აღარ არი
ის, ვისაც მსგავსი მრისხანე ზვავთა,
ცეცხლში და წყალში, წითელი ჯარი
რომ გაჰყოლოდა, მზად იყო [„პრავდა“] მარად.
[და] [რომ მეთექვსმეტე დღეს დივიზია
ატარებს, როგორც დროშას, მის სახელს.]
[მთელს დივიზიას ჰქვია მისი სახელი].
[ვისიც სახელი იყო,]
[ძლევამოსილი ჯარის მსვლელობის,]
როგორ უყვარდათ.. ძლევით მსვლელობის
მოგონებები ეხლაც მისია.
მისი ხსოვნისა და სახელობის
დღეს მეთექვსმეტე გვაქვს დივიზია.
ღამე მანევრები
[ვწევარ გულაღმა, ვუცქერი ზეცას
და ვფიქრობ: ნახე, ბედი ვისია!]
ჰეი, გაიღვიძეთ.
სანაპირო რაზმი. [კომკავშირლები.]
[გუშაგი]
გათენება სადარაჯოზე
[სძინავს] [სცურავს ვარსკვლავების [დაღლილ] მთელი დივიზია,
მთებში [ღრუბლებისას] ხეებისას სძინავს ათასეულს.
[ყველა მაგონდება.. იმედი ვისია?]
მაგრამ გათენება წყნარად ეპარება -
ფიქრებს, ნაპირების სიგრძივ გადასეულს.]
[მთელი დივიზია] ცაზე ლეგიონი [ჰქრება] სცურავს ვარსკვლავების,
მთებში [ტყეებისას სძინავს] ეღვიძება ხეთა ათასეულს,
[მაგრამ] ხშირად ეპარება [ფიქრი] ქარი გამკლავების,
[ფიქრებს] ნისლებს, ნაპირების სიგრძივ გადასეულს.
სადღაც დაიძახებს, შორი მდინარიდან,
[სადღაც] რაღაც ფრინველია, რაღაც ხმა-კისკისა,
და კვლავ სიჩუმეა. [აჰა, იგიზგიზა] მაღალ მყინვარიდან,
[ცისკრის ვარდისფერმა, აჰა, იგიზგიზა!]
აჰა, ვარდისფერმა ალმა იგიზგიზა.
აი, სანახავი, თუ გსურს, დიდებული:
მართლაც მშვენიერი, კარგი სანახავი!
ცეცხლი, მყინვარებზე შემოკიდებული,
ნისლი, [ხეობებში] [მწერვალებზე] მდინარეზე გადანასახავი.
[ჩვენ ვიცნობთ მსოფლიოს ასავალ-დასავალს,]
ვიცნობ [ამქვეყნიურ] მე ამ დროის ასავალ-დასავალს,
[როცა გამარჯვების ხანა]
[თქვენ ხომ ვერ იქცევით მხედრულ აგიტკებათ,]
მაგრამ ყველაფერი [თქვენთან] [შენთან] [ყველაფრის თქმა ხომ არ იქნება]
[აქ ხომ] ენით არ ითქმება.
როსმე მოგიყვებით ჩემს თავგადასავალს და თმა, [მწერვალებო,]
გათენებავ, ყალხზე, დაგიდგება[თ]!
[ჩვენ ხომ [ველოდებით] გვენატრება კვლავ სხვა გარიჟრაჟი,
[შუქმა] მანამ შენს თანადარს გზები დაუფარჩოს,
[იმ დღეს გაუმარჯოს, იმ დიდ გათენებას.]
[დღეთა აღმაფრენის] შუქმა - შეკაზმვას და [დროთა] ალმა - გაჭენებას,
[დაე, შენს ორეულს]
იმ [დიდს] სწრაფს, იმ [მსოფლიო] სანატრელ [დღეებს] [ცისკარს] მერანს გაუმარჯოს,
იმ ცეცხლს გაუმარჯოს და [სხვა] იმ გათენებას!
*
წითელი არმიის მებრძოლნო და მეთაურნო, განახორციელეთ ცხოვრებაში ლოზუნგი ამხ. სტალინის: „ბოლშევიკებმა უნდა დაეუფლონ ტეხნიკას“. ტეხნიკა წითელი არმიის ხელში ამაგრებს მის სიძლიერეს, ძლევამოსილებას, და უზრუნველყოფს საბჭოთა საზღვრების ხელშეუხებლობას.
*
წიგნიდან „ეპოქა“.
წიგნიდან „ჯონ რიდი“.
წიგნიდან „პაციფიზმი“.
წიგნიდან „არტისტული ყვავილები“.
წიგნიდან „რევოლიუციონური საქართველო“.
*
Алексею Максимычу.
Да вы не бойтесь!
რევოლვერი ხოლერის ხელში.
ალკა სარკის წინ.
გალაქტიონი ალოეს ელის.
კაროში ხომალდი იდგა.
კაბინს (ანუ) ჰქონდა რბილი სამი.
მიკრული, იდგა მიმაგრებული.
მომჟავდა.
*
გარეცხილი წინდა,
როგორც სულიწმინდა,
მოეკიდა ბაწარს.
*
ქარი ამწევი ფარდის - 452 стр. ქიმიურ საგნებთან - 454. დროშები ჩქარა - 438. ათრობდა ხალხთა მწუხარება - 438. 918 - 493. მანიფესტაცია - 496. გრიგალი - 457.
ელექტრონი
[ნაპოლეონი]
Чтобы двинуть десятки металургических заводов, чтобы заработали станки на десятках машиностроительных заводах, чтобы пошли химические заводы, побежали трамваи и электровозы, загорелись лампочки в тысячах сел и деревень Сибири и Урала, надо много электрической энергии. Электрический ток может делать все.
Он пилит деревья, делает балки, распиливает доски, изготовляет целлюлозу и бумагу, долбит скалы, добывает и размалывает руду, вентилирует подземные шахты.
Он движет станки для разрезания кожи, шьет сапоги, ткет из шерсти, хлопка и шелка разнообразные ткани и печатает газеты.
Электрический ток приводит в движение ножницы, строительные и фрезерные станки, прокатные станы и подземные машины, движет мостовые краны. Он подымает и опускает лифты, вентилирует комнаты, всасывает с обоев и полов пыль, чистит сапоги, шьет одежду, отапливает помещение, кипятит воду, варит пищу, гладит белье, нагревает воду для ванны и бани.
Электрический ток пашет землю, косит хлеб, молотит его и мелет муку. Он доит коров, отделяет сливки от молока, сбивает масло и отжимает его. Он режет корни, рубит солому, пресует фураж, выводит в инкубаторах цыплят.
Он поднимает воду и орошает сухие места, осушает болота и сырую почву.
Нет более неутомимого, исполнительного и послушного работника, чем электрический ток.
По настоящему Урало-Кузнецкому комбинату надо было бы 12 миллионов 600 тысяч рабочих. Но у каждого живого рабочего будет 120 электрических работников, которыми он будет только командовать и управлять.
*
Майолика.
Телефонограмма N...
От кого, кому, число, месяц, час...
Содержание.
Кто подписывает телефонограмму.
Кто принял. Кто сдал.
(Потом праверяют. Читает, кто прин.).
პასუხს მოთხოვენ, ვინც ჩაიბარა ტელეფონოგრამმა.
*
Со времен Мюссе никто уж не мечтает.
[Была на море буря]. [На море буря. Пароход „Теодор Нетте“].
[Ты стальными, холодными глазами]. [Глазами холодными как сталь].
Озираешь пройденную путь и не жаль ее (не жалуешься, не сетуешь на судьбу).
И никогда ты...
[Твой холодный]...
* * *
[Ты глазами холодными] Когда твой взгляд, холодный как сталь,
[Озираешь] Упал на пройденный путь, [и] тебе не жаль его.
Но когда твой взгляд упал на раскрытые страницы книг твоих, ты [не] вздохнул:
„К чему мне быть великим поэтом, если я несчастен“.
Не правда, не правда! [ты новатор, тебя любят] В счастьи, или несчастьи твоя слава была одинакова. Ты революционер и поэт.
Так иной раз грянет удар грома в сопровождении сильного ливня.
Но какое наше дело до гнева стихии. [Воспитан...]
Ты знаешь, что ты пришел в нежеланный момент для многих.
С тобою так всегда! [Это твое особое несчастье.]
По ихнему ведь воспитанные люди никогда не вторгаются туда, где их не желают.
[Но ты предпочитаешь] [лучше быть] [ты когда то был [тебе] разбойником].
Но современный поэт стал человеком, способным к употреблению динамита.
[Чем поэтом] И никогда не станешь поэтом [который] способным переносить унизительные оскорбления.
Правда! Правда! К чему быть великим поэтом, если ты несчастен - [в осознании всего] не в силах осознать все это.
[Над тобою...] Еще [пронесутся бури] грянет другой удар грома, в сопровождении сильного ливня.
[Новая эра, новые мировые войны].
А ты, художник, будешь собирать (обобщать) разрозненные поэтические части в одно целое...
Две бури в миг станут - один против другого.
Две [сильных] гневных - друг против друга, лицом к лицу.
Глаза в глаза вопьются, в роковой невозможности отвести взор друг от друга.
И третий удар грома.
[Это будет падение не гром, это падение, это катастрофа, это разрушение старого мира] [и чувства твои. Да, ты в ожидании].
Это болид упал на [старый мир] мировую сцену.
Это аэролит - [разрушил старый мир].
Это кусок луны - разрушил старый мир.
Мы свой, мы лучший мир построим.
*
Книги преподнесенные ЗакГиз-ом ко дню юбилея 5/VII - 1933 г.:
1. Азаров В. - „Мужество“. 2. Браун Н. - Мюнхен. 3. Гидаш А. - Работы и хлеба. 4. Гусев В. - Гений. 5. Гусев В. - Современники. 6. Евстигнеев Е. - Перед боями. 7. Инге Юр. - Биография большевика. 8. Карельская Р. - Гигантские шаги. 9. Кладель Л. - I. N. R. I. 10. Князев Ф. - Отдых. 11. Колтунов И. - Открытый путь. 12. Комиссарова М. - Переправа. 13. Кольцов М. - Хочу летать. 14. Луговской В. - Избран. стихи. 15. Луговской В. - Жизнь. 16. Миних А. - Лицо профессии. 17. Никифоров Г. - Единство. 18. Павленко Г. - Баррикады. 19. Пастернак Б. - Избран. стихи. 20. Ремнель Л. - Живопись Советского Закавказья. 21. Ромэн Ж. - Люди доброй воли I шестое октября. 22. Серафимович А. - На заводе. 23. Сельвинский И. - Декларация прав. 24. Спасский С. - Да. 25. Суриков А. - Последняя война. 26. Тихонов Н. - Избран. стихи. 27. Фиш Генадий - Весна в Термической. 28. Чуркин А. - Вторая очередь. 29. Лидии В. - Великий или Тихий (Л.). 30. Виртанш Я. - Стихи (В). 31. Залка Матэ - Не так просто (З.). 32. Вишневский В. - Оптимистическая трагедия (В.).
Издан. Академии:
33. Мемуары Гольдони. 34. Черняк - Огарев, Некрасов, Герцен и Чернышевский в споре об огаревском наследстве. 35. Неизданные письма Л. Толстого, Гончарова, Некрасова, Достоевского и Писемского. 36. Переписка Петра и Александра Кропоткиных.
* * *
На востоке.
Огнем объятый день.
Горит Азия, горит Африка.
Вот созданы для владык и рабов дворцы, тюрьмы, хижины, фабрики.
Все это выжигалось разноцветными [красками] узорами выженных солнцем рабами, находящихся в цепях у „культурных“. Нет это не краски, а кровь востока.
Небо усеяно раскаленными тучами. В него вперились немые укоры со злобой.
С горнила пламя загадочно стало течь.
Солнце беспощадно жжет.
Воздвигнутые за знойной пустыней громады скал трескаются.
Самум ураганных разрушений, гул, треск и грохот разрушения смешался со стоном. Змеи пустыни молниеносно скрутившись в кольца стрелой в рассыпную перелетали [арыки безвод.] раскаленные места, змей ядовитых стай застыл, [упершись в солнце] [среди всех змей один с зловещим взором вперился в солнце] зловеще сосредоточенно впивши в солнце взор, гипноз этих взоров терзает солнце. О, сколько мудрости в этих взорах гения востока. Но спит восток.
Один и тот же сон все снится востоку и сон его [есть] один и тот же кошмар.
И спит восток.
Он сонный ткет ковры, парчу, он ткет вплетая в них яркие цветы и утра зарю, но это не краски а кровь востока. [И] Для украшенья [бы] пышных салонов [запада].
[И спит восток.]
Королей угля, золота, нефти, стали.
И спит восток.
И края Европы развалившись [в бархатный диван] в бархат и парчу, не одних вспоминают прекрасных Елен и дорогих Аспазий.
И женщин Парижа и древних Мителен и знойную Азию.
О, Клеопатра, твои пламенные [пле. грудь.] руки, о вздохи Мессалины.
Но ярче светят звезды Запада смешавшись с похищенными звездами Востока.
Сколько [говорят] твердят немые розы об оазисах воспламененных.
Навеки остались времена Ментенона.
Остался мэнуэт Лолы Монтез (для креза Европы).
И спит Восток.
Он безучастно берет краски, но взор оторвался от эфемер и устремился в сторону земли охваченной дымом.
Где прежде желанья были бесприютны.
[И не было] Где зов в пустыне эхом не отдавался.
Грозная шеренга грозных туч заторопилась.
И двинулись отряды гор, оглашая пустыню зовом - октябрь, октябрь.
Льдом окаймленные [отряды] шеренги бойцов с ненавистью смотрящие на Европу и его театры, рой афиш блестяющего смело Кабарэ.
[На их] Кинематографы, [на их] бъющиеся нервы реклам, на [их] шансонеток подводящих тушью глаза, на [их] таинственных дам с лорнетами, [на] дипломатов [сидящих нежно] в нежной истоме смотрящих на фарс и отправляющих на бой [рабов] сынов труда за власть капитала, на прессу тупую, на смех, улыбки фальшивые, на метеор лорнетов, на цилиндры, кители.
О, лакированная Европа, сидящая, зевающая, к друг-другу лоснящая, с напускной добродетелью кующая острый нож и тени революции.
Ты слышишь, ты чувствуешь ли, Восток встает на дыбы и точит острый нож тебе! [Лакированная Европа!]
[Встает Восток.]
И цепи рвутся, гремя, шумя.
[Встает Восток,]
За меч, на баррикады
Сорвавшись с цепи [летит].
Горит Заря.
*
Не годы промчались безследно, а секунды.
[Не только годы в вечность преломились.]
Не только годы задвигались грозной чередою,
Не только минуты форсированным маршем пробивают пути,
Но и секунды каленой стопой выжигают в вечность призыв Эпохи.
Не только годы задвигались грозной чередой,
Но минуты гул миры встревожил
И секунды каленой стопой -
Выжигают в вечность [зов] призыв Эпохи.
Знамена скорей!
Разсвело; всплыло... воспламенилось огненное солнце,
Скорее знамена!
[Душа] Народ так жаждет свободы,
Как раненый олень родниковой воды,
Знамена скорее!
Слава погибшим за народ героям,
Кто жертвовал собой, чья кровь пролилась,
Память о них светочем будет для живых,
Скорее знамена!
Слава тем, кто в нашу борьбу вплетает надежду,
Слава, кто неустрашимо встретит угрозы врага,
Знамена скорее!
1917 г.
*
[Пъянило его народное]
[Пъянило его терзанье народа, реки крови.]
Пъянили его реки крови, терзанье народа,
Его дворец был надеждой окрылен,
Под гипнозом изменников издавал приказы.
И [гордо] отважно подписывал: Николай.
Был трус: судьбу народа, волнение, хаос
На разрешенье сдал фрейлинам и царице.
А в наши сердца истины в тюрьмах томимы острием вонзилось как могильный звон.
Для гробов гробовщикам не хватало досок,
Столбов не хватало царю для распятья борцов.
Но победные пути выискал народ.
Товарищи! Пробил час освобожденья,
Трон пал и путеводной звездой
Утверждаются на хаосе
Свободы, равенство и республика!
*
Когда на смертном одре я буду, -
Попрошу у демонов моих
Закрыть все книги,
[Где память жива]
Помимо одной.
Пусть подымут [завесу] одну лишь завесу,
Что солнце заслоняет,
Где за тобой кроме тебя [одного]
Не видно никого,
В один миг ты воспримешь разрушенье,
В этот миг душа не знает жалости,
Ни любви,
Мысль цепенеет, мысль заворожена,
Осеняется лучами.
Мои взоры устремятся
Лишь на дальнюю снежную тропу.
Мутные улицы, мосты,
Туман, звоны
Мои думы обуревают гулом;
Пробужденью чудовища сказочного
Подобен ты,
Когда ветры гудят!
Вселенная, тише!
С буйно развевающимися волосами оратора,
Неистовый крик...
Несется стремительно
Как бушуещее море и самум,
Невиданным, несказанным, неслыханным
Голосом гудят площади:
Тише вселенная!
[За голосом на трибуны]
Голос ведет на трибуны
Воздвинутые тени
Как масса сорвется внезапно с цепей
Быстрее молнии,
Взорвет Петербург, подымет лавры, манифестантов.
Восторги, остервенелость, проклятье, угрозы
Предо мной пронеслись как в сумерках,
Элизиум...
Вселенная, осторожно! Вперед вселенная!
Вселенная, потише!