დღიური-472-6 - 1929 წელი
თურქესტანი და ავტონომიური თურქესტანის ს.ს.რ.
რუქა. კასპიის ზღვის აღმოსავლეთით მდებარეობს (დევს) низменность, რომელსაც ეწოდება თურანის низ. მის შუაგულში მდებარეობს соленное ტბა, რომელსაც ეწოდება ზღვა (არალის ზღვა). მასში ერთვის ორი დიდი მდინარე (სირ-დარია და ამუ-დარია). ამ низ-ს по краям [არსე] არიან კიდევ ისეთი მდინარეები, რომლებიც ვეღარ აღწევენ ზღვამდე, და ქვიშაში იკარგებიან (რუქაზე აღნიშნულია ეს მდინარეები).
თურქესტანის უმთავრესი მთები (უნდა ინახოს რუქაზე) გაწოლილია ათას კილომეტრზე უფრო მეტია. ეს ძალიან მაღალი მთებია. მისი მწერვალი - ხან-ტეგრი ამართულია 7.300 მეტრის სიმაღლეზე ზღვის დონიდან. ეს მწერვალი სდგას საბჭოთა კავშირისა და ჩინეთის საზღვარს ახლოს.
სამხრეთით თურქესტანის [საზღვრავს] მოსაზღვრეა ორი სახელმწიფო (რომელი?) ჩრდილოეთით კი უახლოვდება ყირგიზეთის ტრამალებს. რას ჰხედავთ კიდევ თურქესტანის რუქაზე? - აბა, მოჰყევით.
ტურანის დაბლობი. ეს მხარე ძალიან მშრალია (Сухая). მხოლოდ ადრიან გაზაფხულზე (თებერვალში და მარტში) მოდის მცირეოდენი წვიმა, შემდეგ იწყება გვალვები და სიცხეები. მზე, რომელიც მაღლა სდგას, აუტანელი ძალით სწვავს, და ხრუკავს დედამიწას. ჰაერი გაჟღენთილია (სავსეა მტვერით) მტვრით, რომელიც ფარავს ჰორიზონტს და გრიგალივით ავარდება ხოლმე დიდს სიმაღლეზე. მცენარეულობა ხმება, წყაროები და ჭები ამოშრებიან ხოლმე. ნაკადულები და პატარა მდინარეები დაშრებიან. დიდი წყალი მოაქვთ მხოლოდ სირ-დარიას და ამუ-დარიას, რომლებიც მთების თოვლითა და ყინვარებით საზრდოობენ.
ზამთარი კი ძალიან ცივია, ყინვა 200, მძაფრი ქარი ჰქრის ჩრდილოეთ-აღმოსავლეთიდან. თოვლი ფარავს დედამიწას, მაგრამ არა დიდი ხნით - სულ თვენახევრის ან ორი თვის განმავლობაში.
ამნაირად კლიმატი ტურანის დაბლობისა მშრალი და მძაფრია (резкий). სიცხით ზაფხულობით და სიცივით ზამთრობით ნამდვილი - Материковый. ეს გასაგებია: ეს დაბლობი მდებარეობს ოკეანეებს დაშორებით და ყოველი მხრით გარშემორტყმულია მთებითა და სიმაღლეებით. წვიმები აქ მოეხეტება ისევე ძლიერ შორიდან, მოაქვს იგი ქარს, რომელიც ბერავს ატლანტიის ოკეანედან. სანამდე ეს ქარები დაფრიალებს ევროპისა და კავკასიის თავზე, იგი ჰკარგავს თითქმის მთელს თავის სისველეს (Влагу) და აქ მოდის გამშრალი.
ამნაირ კლიმატში მცენარეულობა (растительность) აქ скудная: ჩრდილოეთით იმყოფებიან მშრალი ტრამალები. შუა ნაწილსა და სამხრეთით - უდაბნოები.
ტურანის უდაბნოები. ტურანის დაბლობში, შუაგულში, არალის ზღვის მახლობლად, აგრეთვე მისგან სამხრეთით არიან უდაბნოები - Глинистые, каменистые или песчанные.
Глинистые უდაბნოები - ровные и гладкие, დაფარული მცირე (скудной полынью); საცოდავი ნამცეცა ჩირგვები მისი სდგანან ერთიმეორეზე დაშორებით. ასე რომ, მათ შორის ყველგან სჩანს გაშიშვლებული, რუხი ფერის ნიადაგი – ნიად. (почва) Серозем.
ქვიან უდაბნოებში (кам.) უწესრიგოდ ერთმანეთზე მიყრილ-მოყრილია груды голых камней, რომლებიც მზის ძალისა და ყინვებისაგან სქდებიან, იმტვრევიან, და შემდეგ ქარს გააქვს в щебень, песок и пыль. მტვერი და ქვიშა გააქვს ქარს, а щебень остается у подножья скал.
Песчанные пустыни - მრავალადგილას ჰქმნიან მოძრავ გორაკებს - Барханы, состоящие из желтовато-серого, сыпучего песку и лишенные почти всякой растительности; Во время ветров барханы приходят в движение, при чем масса песчинок переносится с одного склона бархана на другой. მცენარეები, რომლებიც დასახლდებიან ამ მოძრავ ბარხანებზე, უმთავრესად იღუპებიან (რისთვის?)...