დღიური-637-5 - 1923 წელი
წაიკითხავენ სამსაჯულოს წინაშე. სარას დედას სულ ცოტა წარმოდგენა ჰქონდა კონსერვატორიის მოთხოვნილებებსა და ადათების შესახებ. მისმა ქალიშვილმა ზეპირად იცოდა ლაфონტენის იგავ-არაკი „ორი მტრედი“ და დედამ გადასწყვიტა, რომ ეს სავსებით საკმარისია. ბავში ავიდა ესტრადაზე, მაგრამ როგორც კი დაიწყო:
„Deux pigeions s’aimaient d’amour tendre:
L’un d’eux s’nniyait au logis...“
ბ-ნმა ობერმა [დაუძახა მას] შეაჩერა იგი და თავისთან მიიწვია: „კმარა, კმარა, ჩემო პატარა! მოდი აქ". ბავში მივიდა გაბედული და გამბედავი სახით: იგი იყო გამხდარი და ფერმკრთალი ბავში, დიდი მომწვანო და ნათელი ღრმა თვალებიანი; მისი პატარა სახე მეტად გონიერად იცქირებოდა.
- შენ გეძახიან სარას? - დიაღ. - შენ ებრაელი ხარ? - დაბადებით, დიაღ, მაგრამ მე მონათლული ვარ. - ეს მონათლულია, - მიუბრუნდა ამხანაგებს ბ-ნი ობერი... ასეთი მშვენიერი ბავში რომ მონათლული არ იყოს, ეს მეტისტემად საწყენი იქნებოდა. მან მშვენიერად წაიკითხა თავისი იგავ-არაკი ორი მტრედისა. - ეს უნდა მივიღოთ.
ბავშმა დაიწყო მეცადინეობა კონსერვატორიაში ჯერ პროვასტისა და შემდეგ ბ. სანსონის ხელმძღვანელობით. საუცხოვო შკოლა დიქციისა და ფერვალების ამ მასწავლებლის ხელში წაუშლელი სახით დარჩა მომავალში უდიდესი მსახიობი ქალის თამაშში.
სარა ბერნარმა ჯილდოთი დაასრულა კონსერვატორია და შემდეგ შევიდა სცენაზე Comedia Francaise-ში - იფიგენიის, ატალიის, ვალერიას, ჰენრიეტას და სხვა კლასიკური [პიესების] რეპერტუარის როლებში... პირველადვე იфიგენიის როლში იგრძნეს მსახიობი ქალის დიდი ნიჭი, თუმცა წარმოდგენილი არ ჰქონდა მისი უბრწყინვალესი მომავალი, მაგრამ ამ თეატრის სცენაზე სარა ბერნარი დიდხანს არ დარჩენილა. [გადმოგვცემენ ამბავს, სარა ბერნარმა] მან სილა გაარტყა ამხანაგობის ერთერთ ინტრიგან წევრს: ქალები ხომ არავის [არაფერს არ] აპატივებენ შეურაცხყოფას. სარრა ბერნარი გადავიდა თეატრში Gimnage, სადაც ბედი მას ნაკლებად მფარველობდა. ერთ მშვენიერ დღეს იგი თეატრში არ გამოცხადდა, თუმცა აფიშებზე აღნიშნული იყო მისი სახელი და გვარი. გაგზავნეს მასთან კაცი, სარრა სახლში არ დახვდათ. მთელი პარიზი შესძრეს, მაგრამ იგი ვერსად ვერ იპოვეს. გაზეთები ახმაურდენ: ერთნი ამბობდენ, რომ სარა ბერნარი ამერიკაში გაემგზავრა, ზოგი დანამდვილებით წერდა, რომ სარა ბერნარი ბრიუსელშია. ზოგი ირონიით ამბობდა, რომ სარა ბერნარი არც მოშორებია პარიჟს, რომ იგი მხოლოდ იმალება „ყვავილოვან ბუდეში“. სანამდე რეპორტიორები მის კვალს მიაგნებდენ, მშვიდობიანად მიირთმევდა ფორთოხლებს მანსანარესის ნაპირებზე; ის ის იყო დაიწყო მაშინ ფორთოხლის სეზონი.
ეს და ამნაირი [სხვა] გამოსვლები ხელს უშლიდენ სარას მოწყობილიყო ცოტათ თუ ბევრად ხეირიან თეატრში. აი, სწორედ მაშინ გამოსცადა მან ნამდვილი „ქავილი“ სცენისა, რომელიც ყველა მსახიობებისათვის აუწერელი წამებაა. ბოლოს, მოთმინებიდან გამოსული სარა იძულებული გახდა სცენაზე ეთამაშნა ფსევდონიმს ქვეშ. ზოგიერთმა თეატრის კრიტიკოსებმა, რომელთაც ვერ იცვნეს სარა ბერნარი, დიდი ქება-დიდებით მოიხსენიეს [იგი] მშვენიერი მსახიობი ქალი მონოლოგის სწორი და მელოდიური წამოთქმისათვის. ამის შემდეგ სარა მღეროდა დუეტებს ქ-ნ იუგალდთან ერთად და მონაწილეობდა მომღერალთა გუნდში.
1867 წ. 14 იანვარს იგი გამოჩნდა ოდეონის სცენაზე, სადაც იგი შეიჭრა ცოტაოდენი ძალადობით, [რადგან] ერთი დირეკტორთაგანი - ბ-ნი შელლი, წინააღმდეგი იყო, მაგრამ მეორე დირეკტორს მეტად მოსწონდა სარა. იქ მიუხედავად ძლიერი კონკურენტებისა, საზოგადოების მთელი ყურადღება მიქცეული იყო სარა ბერნარისაკენ. მომაჯადოებელმა ხმამ და შეუდარებელმა დიქციამ აღტაცებაში მოიყვანა კლასიკური რეპერტუარის მოყვარულნი. სარა ბერნარი ოდეონის სცენაზე დარჩა 1867 წლიდან 1872 წლამდე, შექმნა დიდძალი როლები, როგორც, მაგალითად, კორდელია - მეფე ლირში, ზანეტტოსი - კოპპეს პიესაში; როდესაც იგი გამოვიდა დიუბუას „ფლორენციელი მომღერალის“ როლში, როდესაც...