დღიური-629-18 - 1926 წელი
საქართველოს მწერალთა [კავშირის] კრებისათვის
და, აი, 21-2 თებერვალს მოხდება სრულიად საქართველოს მწერალთა „კრება". არ მოხდა ეს კრება შარშან, შარშანწინ, შარშანწინისწინ... არ მოხდებოდა იგი დღესაც, რომ მმართველი წრეების აზრით, გათავებული არ იყოს [ის] გამწვავებული, ერთმანეთისადმი დაუნდობელი, მაგრამ არა აშკარა ბრძოლა – ეს ერთის მხრით. არ მოხდებოდა ეს კრება, რომ მწერალთა კავშირის ყოვლად უნიჭო მმართველობას თავი არ ეგრძნო ყოველგვარ საშიშროების გარეშე. ეს მეორე მხრით. არ მოხდებოდა მწერალთა კრება, რომ ეგრეთწოდებულ „ხელოვნების საქმეთა მთავარ კომიტეტის“ თავმჯდომარეს განზრახვა არ ჰქონდეს მწერალთა კავშირის თავმჯდომარედაც გახდეს... ეს მესამე მხრით...
გავსინჯოთ პირველი მდგომარეობის მთავარი ხაზი: საბჭოთა მთავრობის დამოკიდებულება ქართველ მწერლებთან და მის ოფიციალურ ორგანოსთან: კავშირის საბჭოსთან. ის, ვინც გულდასმით ადევნებდა თვალყურს ამ მდგომარეობას, პირველი შეხედვისთანავე დაინახავს, რომ - პირველ ხანებში მთავრობის დამოკიდებულება მწერალთა კავშირთან სავსებით ლოიალური და სიმპატიური იყო: მწერალთა კავშირს დაეთმო მშვენიერი სასახლე, მწერალთა კავშირს მიეცა დიდძალი ქაღალდი, მწერალთა კავშირს მიეცა ნება ჟურნალებისა და გაზეთების გამოცემის, მწერალთა კავშირი აწყობდა საღამოებს, სცემდა წიგნებს და სხვ. და სხვ. მაგრამ თვით მწერალთა კავშირის წევრებში შეიქნა უთანხმოება. თავმჯდომარე გამოდგა სუსტი, წევრები ხშირად ხულიგნური გამოსვლებით ირთობდენ თავს, ჩხუბობდენ, ერთმანეთს სკამებს ესროდენ, უბრალო ლაყბობაში ათენებდენ ღამეებს. შური, გაუტანლობა, ინციდენტები ყოველივე ამის გარშემო სრულიად ჩვეულებრივი მოვლენა იყო: ეს პიროვნებები ბრძანდებოდენ: მაყაშვილი, გრიშაშვილი – და სხვ. მატერიალურ მდგომარეობასთან ერთად ამნაირმა შინაგანმა მდგომარეობამ შეასუსტა მწერალთა კავშირის მორალური მხარეც. მთავრობის თვალში იგი საშინლად დაეცა. მან მოუმატა რეპრესიებს: დახურა გაზეთები, და სხვ. ეხლა ეს ჯგუფი მწერალთა კავშირისა კიდევ ფიქრობს ძალაუფლების ხელში ჩაგდებას, მაგრამ ეს თავისთავად აბსურდია, ძალა-უფლება ეხლა მათ ხელში არ გადავა. ნაწილი ამ ჯგუფისა უთუოდ შევა მწერალთა კავშირის მომავალ საბჭოს შემადგენლობაში, შეეცდება ახალი კურსის აღებას, ახალი პოლიტიკით მოქმედებას: და სწორედ ეს იქნება უკანასკნელი ნიჩაბი მიწა მათ სამარეზე! Finita la comedia. იდეოლოგია - გაქრა! ხელში შერჩათ ფიზიკურად გადარჩენაზე ოცნება: ისინი იქნებიან სათამაშო ტიკინები აგიტპროპის ხელში.
დამახასიათებელია, რომ კრების მოწვევის დღეს აცხადებს არა მწერალთა კავშირი, არამედ ხელოვნების კომიტეტი. უკანასკნელი შეირჩენს დირიჟორობას.
მთელი წინასწარი მზადება და მოლაპარაკება სწარმოებდა სავსებით საიდუმლოთ, ასე რომ, ჩვენ, უმრავლესობამ, ჯერჯერობით არაფერი ვიცით.
ფაკტები იტყვიან ყველაფერს.
1. მიმდინარე მომენტი და ქართული მწერლობის ამოცანები (მ. ორახელაშვილი). 2. სახელმწიფო გამომცემლობა. 3. ხელოვნების მთავარი საბჭოს მუშაობა. 4. არჩევნები საბჭოსი. 5. ხელოვნების სასახლე. 6. ხელოვნების სასახლის საბჭო.
საჭიროა გამორკვევა:
1. მოლაპარაკება ხუხუნაიშვილთან. ამ ლიგის მუშაობა ბევრნაირად იქნება დაკავშირებული...
ამ შემთხვევაში სრულიად გულგრილად უნდა შევხვდე ყოველნაირ ჩემს წინააღმდეგ გამოსვლას.
1. შემადგენლობა იმ წევრებისა რომლებიც მწერალთა კავშირში ითვლებიან.
ოთხშაბათს. „ხელოვანთა კოლეკტივი“.
გალაკტიონ ტაბიძე, შიო მღვიმელი, გ. ქუჩიშვილი, პ. ირეთელი, ვ. ბარნოვი, ნ. კურდღელაშვილი, ძიძიგური, იოსელიანი, გრანელი, აგარელი, პ. კაკაბაძე.